Thực trạng trầm cảm sau sinh, nguyên nhân và dấu hiệu nhận biết sớm

Người ta thường nói hành trình làm mẹ là một hành trình đầy thử thách. Bởi giữa niềm hạnh phúc khi chào đón con chào đời, so với việc phải đối mặt với trầm cảm sau sinh quả là một sự hy sinh lớn lao. Cùng Tiki Blog tìm hiểu về thực trạng trầm cảm sau sinh đáng báo động này thông qua bài viết sau, để từ đó có cái nhìn thấu đáo hơn trong việc tìm ra giải pháp.

Thực trạng trầm cảm sau sinh tại Việt Nam 

Theo thông tin từ Bộ Y tế, tỷ lệ mắc trầm cảm sau sinh tại Việt Nam rơi vào khoảng 33% sản phụ. Nhưng có tới 50% số đó không được chẩn đoán bởi chuyên gia y tế, dẫn đến hậu quả đau lòng.

Một nghiên cứu của Viện Nghiên cứu Sức khỏe Tâm thần (Bệnh viện Bạch Mai) cho thấy rằng số bệnh nhân trầm cảm sau sinh đến khám chiếm khoảng 20-30% tổng số ca mỗi ngày.

Bác sĩ Trần Thị Hồng Thu, Phó Giám đốc Bệnh viện Tâm thần Ban ngày Mai Hương, cho biết tất cả phụ nữ đều có nguy cơ mắc trầm cảm sau sinh, đặc biệt là những người đã từng có tiền bệnh về tâm lý sẽ có nguy cơ mắc cao hơn. Trầm cảm sau sinh có tỷ lệ tái phát cao từ 25-68% và có tới 20% các bà mẹ bị trầm cảm sau sinh cần phải can thiệp chuyên môn.

Các trường hợp trầm cảm sau sinh nặng có thể dẫn đến hành vi tự làm hại bản thân hoặc bạo hành trẻ em. Bác sĩ khuyến nghị rằng nếu bạn thấy người mẹ có dấu hiệu trầm cảm như mệt mỏi, buồn phiền, chán ăn, mất ngủ thì cần được khám sớm tại các chuyên khoa tâm lý hoặc sức khỏe tâm thần. (Nguồn Cổng thông tin điện tử Bộ Y tế)

Tóm lại, thực trạng trầm cảm sau sinh là một vấn đề nghiêm trọng ở Việt Nam và cần phải làm các công tác bổ trợ thông tin đến người dân nhiều hơn nữa để nâng cao nhận thức và cải thiện điều trị. Để hiểu hơn về căn bệnh này, bạn đọc tiếp các phần sau để được giải đáp về nguyên nhân cũng như các giải pháp xử lý kịp thời nhé!

Nguyên nhân dẫn đến trầm cảm sau sinh

Có khá nhiều nguyên nhân dẫn đến trầm cảm sau sinh, bắt nguồn từ các yếu tố chính sau:

Sự thay đổi bất ngờ của các hormone: Cơ thể người phụ nữ sau sinh trải qua những biến động lớn về nội tiết tố. Sự sụt giảm đột ngột của hormone có thể ảnh hưởng đến tâm trạng, tương tự như cảm giác “buồn vui thất thường, hay cáu bẩn” trước kỳ kinh nguyệt vậy.

Tiền bệnh trầm cảm trong quá khứ: Nếu người mẹ đã từng trải qua trầm cảm trước, trong hoặc sau thai kỳ, nguy cơ đối mặt với nó một lần nữa sau sinh sẽ cao hơn rất nhiều. Lúc này, việc theo dõi và hỗ trợ tâm lý từ người thân là vô cùng cần thiết.

Cảm xúc đan xen, tâm lý lo lắng như: mang thai ngoài ý muốn, lo lắng về sức khỏe của con, hay đơn giản hơn là chưa sẵn sàng làm mẹ… đều có thể tạo nên những mâu thuẫn cảm xúc. Đôi khi, ngay cả khi đã chuẩn bị kỹ càng, việc thích nghi với vai trò mới cũng cần có thời gian, đặc biệt là sự cảm thông từ người thân trong gia đình.

Kiệt sức về thể chất sau quá trình sinh nở, sinh nở tiêu hao nhiều năng lượng hơn bạn nghĩ. Tình trạng mệt mỏi thường xuyên kéo dài, đặc biệt sau sinh mổ, nỗi đau về thể xác khiến người mẹ dễ rơi vào trạng thái buồn chán, mất động lực, đi lại khó khăn.

Áp lực cuộc sống, áp lực về tài chính, áp lực về ngoại hình,…Thiếu sự hỗ trợ từ gia đình, những biến cố lớn như mất người thân,… đều là lý do khiến người mẹ khó chống đỡ về mặt tinh thần. (Nguồn: https://tytphuongsoky.medinet.gov.vn)

Đối tượng có khả năng mắc trầm cảm sau sinh

Trầm cảm sau sinh không phân biệt đối tượng, bất kỳ người mẹ nào cũng có thể trải qua giai đoạn khó khăn này. Tuy nhiên, một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc phải, người nhà nên chú ý nhận biết để hỗ trợ kịp thời:

Tiền sử trầm cảm, gia đình có người thân mắc bệnh tâm lý. Yếu tố di truyền cũng đóng một vai trò nhất định, nếu trong gia đình có người thân từng mắc trầm cảm hoặc các bệnh lý tâm thần khác, mẹ cần đặc biệt chú ý đến sức khỏe tinh thần của mình.

Việc nuôi lớn một đứa bé đến khi trưởng thành không phải là điều dễ dàng nên việc mang thai ngoài ý muốn, không đúng kế hoạch cũng khiến mẹ khó thích nghi và dễ rơi vào trạng thái tiêu cực.

Những người khó khăn về kinh tế, lo lắng về tương lai, từ đó, tạo thêm gánh nặng tâm lý cho mẹ sau sinh.

Những người thường xuyên gặp mâu thuẫn gia đình, căng thẳng trong mối quan hệ vợ chồng, mẹ chồng, thiếu sự quan tâm, đồng cảm từ người thân cũng là một đối tượng phổ biến.